Thuốc lá không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn tàn phá môi trường toàn cầu, từ đất đai, không khí đến hệ sinh thái dưới nước, với hàng triệu kg chất độc hại và nguy cơ cháy rừng.
Sản xuất thuốc lá tạo lượng lớn chất thải độc hại
Toàn bộ chuỗi hoạt động trong ngành công nghiệp thuốc lá – từ trồng trọt, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch đến vận chuyển – đều đòi hỏi sử dụng nhiều loại hóa chất độc hại. Việc lạm dụng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học và các hợp chất nguy hiểm như Aldicarb (chất cực độc đối với con người, động vật và thực vật) dẫn đến tình trạng ô nhiễm đất và nguồn nước kéo dài nhiều năm. Ngoài ra, các chất khác như dithane DF, imidacloprid, 1,3-dichloropropene, chlorpyrifos và methyl bromide cũng là những yếu tố nguy hại trong môi trường nông nghiệp trồng thuốc lá.
Từ năm 1995, đã có báo cáo cho thấy khoảng 2,3 triệu tấn chất thải được tạo ra mỗi năm từ ngành công nghiệp thuốc lá, trong đó bao gồm hơn 200.000 tấn chất thải hóa học.
Ô nhiễm đất từ trồng trọt và rác thải thuốc lá
Việc sử dụng quá mức hóa chất trong canh tác thuốc lá khiến đất bị thoái hóa, giảm độ phì nhiêu và không còn thích hợp để trồng cây khác. Trong khi đó, các tàn thuốc lá – thành phần thường bị bỏ rơi ngoài môi trường – lại rất khó phân hủy. Chúng chủ yếu làm từ cellulose acetate – một loại nhựa có thể mất tới 10 năm để phân hủy hoàn toàn.
Ô nhiễm không khí do quy trình sản xuất và sử dụng thuốc lá
Quá trình chế biến công nghiệp và hút thuốc lá làm tăng thêm một lượng lớn các chất ô nhiễm không khí vào bầu khí quyển. Khói thuốc gây ô nhiễm không khí trực tiếp và quá trình sản xuất thải ra các chất gây ô nhiễm không khí theo nhiều cách. Nó bắt đầu ngay trong các trang trại thuốc lá, nơi các máy móc được sử dụng thải ra khí nhà kính từ nhiên liệu hóa thạch được đốt cháy để tạo ra năng lượng. Các đám cháy đốt củi hoặc các lò nung đặc biệt cũng được yêu cầu trong quá trình đóng rắn, giải phóng các hóa chất độc hại vào bầu khí quyển. Vận chuyển và vận chuyển để chế biến công nghiệp và đến các thị trường tiêu dùng trên toàn thế giới làm tăng thêm dấu vết môi trường do khí thải nhà kính.
Carbon dioxide, methane và các hóa chất độc hại khác có trong khói thuốc thụ động, gây ô nhiễm không khí do hút thuốc. Mặc dù metan và carbon dioxide không gây chết người đối với người hút thuốc, nhưng các loại khí này làm tăng thêm ô nhiễm bầu khí quyển nói chung.Việc hút thuốc trên toàn cầu thải ra gần 2,6 tỷ kg carbon dioxide và 5,2 tỷ kg mêtan vào khí quyển mỗi năm. Điều này cung cấp một bức tranh rõ ràng về việc chỉ hút thuốc lá đã góp phần vào biến đổi khí hậu như thế nào. Như đã thảo luận trước đó, khói thuốc thụ động cũng gây ra những nguy cơ gián tiếp về sức khỏe như ung thư cho người và động vật khác.
Ô nhiễm nguồn nước từ tàn thuốc
Tàn thuốc bị mưa cuốn xuống cống thoát nước, sông, suối, hoặc kết thúc hành trình tại các bãi biển và vùng đất ngập nước. Theo Ocean Conservancy, tàn thuốc là loại rác thải phổ biến nhất được thu gom trong các chiến dịch dọn dẹp bờ biển. Riêng năm 2008, có tới 3,2 triệu tàn thuốc được dọn khỏi các khu vực ven biển.
Nghiên cứu cho thấy chất độc từ một tàn thuốc có thể làm chết cá trong một lít nước. Việc này gây tổn hại nghiêm trọng đến sinh vật thủy sinh, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe con người nếu ăn phải cá bị nhiễm độc.
Ảnh hưởng đến cá, động vật thủy sinh
Cá đặc biệt bị ảnh hưởng bởi thuốc lá theo nhiều cách. Bất cứ khi nào đầu lọc thuốc lá tìm thấy đường vào hệ thống nước, chúng có thể bị cá ăn vào vì chúng giống thức ăn của cá như côn trùng. Các bộ lọc vẫn còn bên trong cá, làm giảm dung tích dạ dày của chúng, do đó ảnh hưởng đến thói quen ăn uống của chúng.
Nghiên cứu ở Mỹ cũng phát hiện ra rằng dòng nước chảy ra chỉ từ một mẩu thuốc lá có thể giết chết một con cá trong lọ nước 1 Lít. Nếu điều này được chuyển thành lượng tàn thuốc tìm thấy đường vào hệ thống nước, thì rõ ràng hơn là mức độ ảnh hưởng của cá hàng năm. Con người cũng không được tha nếu, do bất kỳ cơ hội nào, họ ăn phải các chất hóa học bằng cách tiêu thụ cá bị ảnh hưởng.
Ảnh hưởng đến sức khỏe đối với vật nuôi
Khói thuốc cũng có thể khiến vật nuôi dễ mắc bệnh hen suyễn hoặc các biến chứng phổi khác. Họ đều không bị ung thư phát triển giống như những người khác của họ.
Rác thải thuốc lá có ảnh hưởng lớn đến chăn nuôi và trang trại trên toàn thế giới. Tàn thuốc lá và bao bì chứa các hóa chất và độc tố có thể cực kỳ nguy hiểm đối với bất kỳ sinh vật sống nào tiêu thụ nó. Khi gia súc ăn phải chất độn chuồng này, chúng sẽ tiếp xúc với các hóa chất này, có thể gây bệnh hoặc chết.
Chăn nuôi cũng bị ảnh hưởng bởi tàn thuốc trên đất. Nó hoạt động giống như một hiệu ứng domino. Rác thấm hóa chất vào đất, làm nhiễm độc cỏ và các loại thực vật khác mọc trong khu vực đó. Sau đó, động vật ăn thực vật chứa đầy hóa chất và có thể bị ốm. Nó đặc biệt nguy hiểm đối với động vật ăn cỏ, chúng ăn một lượng lớn thảm thực vật từ nhiều khu vực khác nhau.
Làm tăng lượng rác thải trên toàn cầu
Kể từ những năm 1980, tàn thuốc luôn chiếm từ 30 đến 40% tổng số các vật dụng được thu gom trong các đợt dọn dẹp đô thị và ven biển quốc tế hàng năm. Thuốc lá và tàn thuốc lá chiếm gần 38% tổng số rác thải được thu gom trừ đầu lọc thuốc lá, bật lửa, đầu hút xì gà và gói hoặc giấy gói thuốc lá, khiến chúng trở thành mặt hàng được xả rác nhiều nhất trên đường Mỹ, bãi biển, khu vực bán lẻ, cống thoát nước mưa, bến tàu, công trình xây dựng các trang web và khu vực giải trí.
Các nghiên cứu ước tính rằng những người hút thuốc thải ra tới 65% số tàn thuốc của họ. Bộ lọc thuốc lá được làm từ axetat xenlulôzơ, một loại nhựa, mặc dù có thể phân hủy sinh học về mặt kỹ thuật, chỉ phân hủy trong các trường hợp sinh học nghiêm trọng, chẳng hạn như khi bộ lọc tích tụ trong nước thải.
Trên thực tế, tàn thuốc vứt trên đường phố và bãi biển không phân hủy sinh học. Mặt trời có thể làm vỡ tàn thuốc, nhưng chỉ thành những mảnh rác nhỏ hơn, hòa tan vào nước và / hoặc đất. Ngay cả trong điều kiện tối ưu, có thể mất ít nhất chín tháng để tàn thuốc biến chất.
Gây cháy rừng
Các đám cháy rừng bắt đầu bằng việc đốt tàn thuốc trên toàn thế giới là vô số. Khoảng 17.000 người trên thế giới chết mỗi năm vì các đám cháy do bật lửa đốt hoặc bỏ thuốc lá đang cháy. Về thiệt hại tài sản, mỗi năm thiệt hại hơn 27 tỷ đô la Mỹ.
Hơn nữa, những vụ cháy rừng như vậy đang gây tổn hại đến môi trường, làm mất đa dạng sinh học, mất môi trường sống, ô nhiễm không khí, phá và cái chết của con người và động vật hoang dã. Một vụ cháy rừng do tàn thuốc bắt đầu vào năm 1987 ở Trung Quốc đã giết chết 300 người, khiến 5.000 người khác mất nhà cửa và phá hủy khoảng 1,3 triệu ha đất.
Theo Báo Pháp luật Việt Nam điện tử
