Thời gian qua, nhiều bệnh viện lớn trên cả nước như Bạch Mai, Đại học Y Hà Nội, Chợ Rẫy… triển khai hiệu quả mô hình “cơ sở y tế không khói thuốc”, góp phần bảo vệ sức khỏe bệnh nhân, người nhà và nhân viên y tế, đồng thời lan tỏa thông điệp tích cực về lối sống lành mạnh đến cộng đồng…
Cơ sở y tế không khói thuốc là thước đo văn hóa của bệnh viện
Việt Nam có 1.665 bệnh viện từ tuyến Trung ương đến địa phương, gồm các cơ sở y tế công lập và ngoài công lập. Mỗi năm, hệ thống bệnh viện tiếp nhận, thực hiện khám, chữa bệnh cho hàng chục triệu lượt người dân.
Những năm qua, nhờ sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ Y tế, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã hỗ trợ các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố thúc đẩy việc tổ chức thực hiện quy định cấm hút thuốc theo đúng Luật Phòng chống tác hại thuốc lá tại các địa điểm công cộng, trong đó cơ sở y tế là địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong cả khuôn viên cơ sở.
Các cơ sở y tế cũng đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp như: gắn biển “cấm hút thuốc”; xây dựng quy chế nội bộ, gắn trách nhiệm của cán bộ y tế trong việc duy trì môi trường sạch – không khói thuốc; tư vấn tác hại thuốc lá và cai nghiện thuốc lá cho người bệnh và người nhà… Nhờ vậy, hàng triệu lượt bệnh nhân, người nhà, nhân viên y tế đã và đang được hưởng lợi ích từ môi trường y tế trong lành, không khói thuốc.
Các hoạt động đã tạo sự thay đổi lớn về nhận thức, ý thức trách nhiệm và hành vi của các lãnh đạo các đơn vị đến các cán bộ công chức, viên chức, người lao động và người dân đối với việc tuân thủ các quy định cấm hút thuốc tại cơ sở y tế, bảo đảm tạo môi trường không khói thuốc lá và giảm thiểu các nguy cơ sức khoẻ cho người dân.
Theo kết quả báo cáo sau hơn 10 năm thực hiện các quy định về môi trường không khói thuốc, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động giảm đáng kể tại hầu hết các địa điểm công cộng, trong đó tại cơ sở y tế đã giảm từ 23,6% (năm 2010) xuống 21,3% (năm 2023).
Đáng chú ý, với sự hỗ trợ của Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, nhiều cán bộ y tế tại các bệnh viện được đào tạo, tập huấn về tư vấn, điều trị cai nghiện thuốc lá. Dịch vụ tư vấn cai nghiện thuốc lá cung cấp miễn phí qua tổng đài 1800 6606 (Bệnh viện Bạch Mai) cùng với hệ thống phòng tư vấn trực tiếp tại 10 bệnh viện tuyến trung ương và địa phương đã giúp hàng nghìn người bỏ thuốc.
Nhiều bệnh viện đi đầu trong mô hình không khói thuốc
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhận định: “Nếu bệnh viện còn dung túng cho khói thuốc, sẽ rất khó đòi hỏi xã hội thay đổi. Vì thế, người đứng đầu các bệnh viện, trung tâm y tế, phòng khám, các cơ sở khám chữa bệnh phải chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả xây dựng môi trường không khói thuốc. Cơ sở y tế không khói thuốc không chỉ là yêu cầu bắt buộc, mà là tiêu chuẩn nghề nghiệp, là thước đo văn hóa của bệnh viện, là cam kết đạo đức của người thầy thuốc”.
Thứ trưởng đề nghị, mỗi bệnh viện, mỗi khoa, phòng, mỗi cán bộ y tế, người bệnh và người nhà người bệnh cùng chung tay để “cơ sở y tế không khói thuốc” trở thành chuẩn mực thường ngày.
Thời gian qua, nhiều bệnh viện đã chủ động triển khai mô hình bệnh viện không khói thuốc và đạt được những kết quả rất tích cực.
Điển hình là Bệnh viện Bạch Mai, từ năm 2015 đã thực hiện chiến dịch cấm hút thuốc hoàn toàn trong khuôn viên bệnh viện, đồng thời triển khai dịch vụ hỗ trợ cai nghiện thuốc lá cho bệnh nhân và cán bộ y tế và người dân. Tổng đài tư vấn cai nghiện thuốc lá của bệnh viện nhận được hàng chục cuộc gọi nhờ tư vấn mỗi ngày, mang lại hiệu quả thiết thực. Đã có nhiều bệnh nhân, người nhà bệnh nhân đến bệnh viện điều trị, khi biết bệnh viện có dịch vụ hỗ trợ cai nghiện thuốc lá đã đến tư vấn cai nghiện. Nhiều người đã bỏ được thuốc lá từ dịch vụ này.
Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cũng tiên phong tổ chức các chương trình giáo dục sức khoẻ, hỗ trợ người bệnh thay đổi thói quen sống và từ bỏ thuốc lá.
Bệnh viện Chợ Rẫy áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ việc hút thuốc trong bệnh viện, lồng ghép công tác tuyên truyền, tư vấn bỏ thuốc trong các hoạt động khám chữa bệnh thường ngày. Đây là một trong những bệnh viện hàng đầu tại TP HCM trong việc giảm thiểu tác hại của thuốc lá đối với bệnh nhân, đặc biệt là những người đang điều trị các bệnh lý mãn tính như bệnh tim, phổi và ung thư. Bệnh viện đã tổ chức nhiều hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, bao gồm các hội thảo và chương trình hỗ trợ bỏ thuốc lá.
Để phát huy hiệu quả quy định bệnh viện không khói thuốc, theo ý kiến của một số chuyên gia, mỗi bệnh viện cần đưa ra quy định cấm hút thuốc hoàn toàn trong khuôn viên bệnh viện, bao gồm các khu vực nội trú, phòng khám, hành lang và nhà vệ sinh. Các biện pháp xử lý vi phạm cần rõ ràng và nghiêm ngặt để đảm bảo thực thi hiệu quả.
Với những người chưa bỏ được thuốc, bệnh viện có thể tạo các khu vực riêng biệt ở ngoài khuôn viên bệnh viện. Tuy nhiên, cần có các biện pháp kiểm soát để không làm ảnh hưởng đến những người không hút thuốc.
Các bệnh viện cần tổ chức các chiến dịch tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và khuyến khích bỏ thuốc. Tuyên truyền không chỉ dành cho bệnh nhân mà còn cho nhân viên y tế và cộng đồng. Bệnh viện cần tạo điều kiện để bệnh nhân và nhân viên y tế có thể tham gia các chương trình hỗ trợ bỏ thuốc lá như tư vấn, liệu pháp thay thế nicotine và các phương pháp điều trị y tế khác.
Theo Báo Pháp luật Việt Nam điện tử
